Czarnobyl 1986
EKSPERYMENT
2 RBMK: Reaktor Bolszoj Mosnosti Kanalnyj (Reaktor Kanałowy Wielkiej Mocy). Pierwszy blok czarnobylskiej elektrowni jądrowej został oddany do użytku w roku 1978, a trzy kolejne na początku lat 80. Olbrzymie reaktory typu RBMK2, chronione przed promieniowaniem betonowo-stalową osłoną o masie dwóch tysięcy ton, na zewnątrz okalane dodatkowo pięciometrową opoką biologiczną, dostarczały po 1000MW energii każdy. Nie bez powodu Czarnobyl był perełką na polu dokonań radzieckiej atomistyki... aż przyszedł fatalny kwiecień roku 1986 i planowane wyłączenie czwartego bloku w związku z jego remontem.
Rzadką okazję postanowiono wykorzystać do przeprowadzenia dodatkowej, niemożliwej w normalnych warunkach, próby urządzeń. Jedno z doświadczeń miało wyjaśnić, czy w razie przerwy w zasilaniu energią elektryczną, turbogenerator obracając się siłą bezwładności, będzie w stanie wytworzyć przez czterdzieści, pięćdziesiąt sekund energię zdolną do utrzymania ruchu pomp, zanim nie zaczną działać zapasowe prądnice napędzane silnikami Diesla.
25 kwietnia rozpoczęto wyłącznie, które zostało jednak na kilka godzin wstrzymane i jego główna część przypadła w nocy z 25 na 26. O północy do elektrowni weszła nowa zmiana. Później był tylko szereg pomyłek, niejasnych instrukcji, bezradności. Była 01:23:44 kiedy reaktor wybuchł. "Usłyszeliśmy, albo raczej poczuliśmy wstrząs, tak jakby ktoś dla kawału popchnął krzesło, takie lekkie puknięcie. Jakieś 10 minut później włączył się alarm oznajmiający wysoki poziom promieniowania." Na tablicy kontrolnej gdzie na ogół paliło się 150 lampek, kilka sekund po wybuchu zapaliło się 100 kolejnych. Później lampki zgasły, zaległa cisza.
